ACHIEVEMENT OF FOOD, CIVIL SUPPLIES & CONSUMER AFFAIRS DEPARTMENT, GOVERNMENT OF MIZORAM
Aizawl, the 17th of November, 2021
INTRODUCTION:
Food, Civil Supplies & Consumer Affairs Department hian mawhphurhna leh dan leh hrai kenkawh tur a neih zinga thenkhat-te chu National Food Security Act, 2013, Essential Commodities Act, 1955, Consumer Protection Act, 2019, Legal Metrology Act, 2009 leh heng Act hnuaia dan (rules) te hi an ni. Tin, heng bakah hian Department chuan ramchhunga nitin mamawh (essential commodities) chatlak lova mipuite hnena thlen, vil leh endik (price & quality) hnate a thawk bawk a, heng mawhphurhnate hlen tur hian COVID-19 hrileng leh ramri buai karah pawh Department chuan chhumlo chatlovin hma a la thin a ni. FCS&CA Department hmalakna thenkhat-te chu hengte hi an ni:
1. NFSA, 2013 LEH PUBLIC DISTRIBUTION SYSTEM TLUANG TAKA KENKAWH :
Mizoram-a chhungkua 2,78,253 hnuaia mihring 11,89,792 (November, 2021 allotment behchhanin) te chu Public Distribution System (PDS) hnuaiah ration card pek pek an ni. Tin, furpui lo thlena hmun thenkhat lirtheia kalpawh theihloh thinna leh tun hnaia mipuite’n ei leh bar an tlakchham loh nan Supply Centre 91 ah buhfai lo dah lailawk thin niin, kumin hian buhfai 2,04,291 qtls. (1,48,617 normal monsoon stocking + 55,674 additional) dah lawk (advance stocking) a ni. Mizoram-ah PDS tluang taka kalpui a nih avang hian ram chhungah ei leh bar tlakchham avanga chawnghei emaw riltama thi an awm lo a ni.
2. ANTYODAYA ANNA YOYANA (AAY) CHHUNGKUA HNENA CHINI SEM:
FCS&CA Department chuan rethei bera ngaih, AAY chhungkuate hnenah January, 2019 atanga vawiinni thlengin chini (sugar) thlatin chhungkaw khatah 1 kg zel a man tlawm i.e. Rs.24/- per kg in a pe thin.
3. FORTIFIED RICE SEM TAN A NI :
Mizoram Sawrkar chuan Centrally Sponsored (Pilot) Scheme – ‘Fortification of Rice & its distribution under Public Distribution System’ chu kalpui tan ve-in he Scheme enchhinna atan hian a tirah Mamit District (aspirational district anihna angin) thlan a ni a, he Scheme hian Mid-Day-Meal leh ICDS hnuaia zirlai naupang te a huam a ni. He buhfai tha danglam bik hian vitamin B12, folic acid leh iron te hi a keng tel a, naupanga vitamin tlakchhamna avanga damlohna te leh taksa leh rilru (thluak) lam than thuanawp thinna te sutkian beisei a ni. 3rd quarter atang chuan fortified rice hi Mizoram pumpuiah Mid Day Meal leh ICDS ah sem tawh a ni.
4. Mizoram sawrkar in COVID-19 hrileng a mipui ten buhfai antlakchham loh nana hma a lakna
- PMGKAY Scheme hnuaiah NFSA(AAY & PHH) hnuaia beneficiaries te hnenah a thlawn a sem tur thlakhat zelah buhfai 33410.75Qtls Central Sawrkar atanga hmuh a ni, hei hi mi pakhat zelah 5 Kgs. in April 2020 atanga November 2020 thleng khan sem a ni. Tin, kumin May, 2021 atanga November, 2021 chhung pawh hian kalpui leh a ni bawk
- PMGKAY hnuaia Central in buhfai a thlawna NFSA(AAY&PHH) beneficiaries te hnena pek bakah hian Mizoram Sawrkar chuan NFSA Ration Card holder te hnenah leh Non-NFSA Ration Card(APL) nei mi harsa Task Force in an thlanchhuahte hnenah LESD&E Deptt. pawisa atangin buhfai a thlawnin 13717.06 Qtls. April 2020 khan sem a ni. Tin, Non-NFSA hnuaia mi harsa Task Force ten an thlanchhuahte hnenah a thlawnin buhfai 10682.78 Qtls. May 2020 khan FCS&CA Deptt. chuan a sem bawk.
- COVID vang a lockdown kalpui zual lai in Non-NFSA Ration Card(APL) neite hnenah an ration quota pangngai belh nan buhfai 27,126.20 Qtls. mi pakhat tan 5 Kgs. zelin June, 2020 ah sem a ni.
- NFSA Ration Card(AAY&PHH) neite hnenah Dal 1,554.05 Qtls. chhungkaw khat tan 1 Kg. zelin April, May leh June, 2020 ah sem a ni.
- Atma Nirbhar Bharat Aabhiyan scheme hnuaiah Chana 297.5 Qtls. NFSA Ration Card (AAY&PHH) neite hnenah sem a ni.
- Central Sawrkar hmalakna in PMUY hnuaiah chhungkaw harsate tan Gas a thlawn a thla tin pakhat zel an lak theihna turin ruahman a ni a. Mizoram ah PMUY hnuaiah chhungkua 2,82,122 awm in, PMGKAY hnuaiah heng chhungkuate hian booking 57,086 ti tawh in LPG Cylinder 56,943 pek chhuah an ni.
5. Ramri buai vangin PoL leh LPG te Manipur leh Tripura atang in thiar lut
October 2020 Assam ramri a kawng dan lai khan Supply Department leh IOCL ruahman na in Manipur atangin truck/oil tanker 23 laiin tluang takin LPG leh POL Mizoramah an rawn phur lut ani. 2021 a ramri buai in Tripura atang in LPG leh POL tam zawk lak luh nil eh hi, hei hi a hma kum a lei (bridge) leh kawng te kan Chief Minister zahawmtak hmalak na in PWD in chat lo a 2020 atang siam that hna an lo beih vang ani
6. NATIONAL FOOD SECURITY ACT, 2013 CHUNGCHANG:
a) Ration Card Management System (RCMS)
Mizoram a Ration Card zawng zawng hi computerized vek niin, NFSA Ration Card leh Aadhaar thlunzawm zat hi 97% a ni a, 100% ni thei turin Department chuan chak takin hma a la mek zel a ni.
b) Computerization of PDS
Mizoram Public Distribution System hi End-to-End Computerization scheme hnuaiah khan hlawhtling taka computerized vek tawh niin, PDS hnuaia buhfai che vel zawng zawng hi bothlau a awm loh nan Aadhaar enabled Public Distribution System (AePDS) hmanga uluk taka vil thin a ni.
c) One Nation One Ration Card (ONORC)
Sawrkar Laipui hmalakna-in Mizoram pawhin hlawhtling takin One Nation One Ration Card (ONORC) programme hi kalpui ve a ni a. He programme hnuaiah hian mi tin ten an Ration Card neih na kher lo India ramchhunga khawi Retailer (Fair Price Shop) ah pawh an thlatin quota an la thei a ni. Tun dinhmuna ONORC hmanga buhfai thlatina la tu awm zat chu chawhrualin 74 a ni.
7. CONSUMER-TE DIKNA LEH CHANVO HUMHIM CHUNGCHANG
FCS & CA Department chuan consumer-te dikna humhim hi a ngaipawimawh hle a, hemi atan pawh hian chum-lo chat-lo in hma a la thin a ni. Kum 2020-2021 chhunga hmalakna te:
- Consumer Protection Act, 2019 Mizo tawnga lehlin.
- LPG Home delivery chungchanga in zirtirna tum hnih huaihawt a ni.
- Consumer Protection Act, 2019 dan thar Section 28(1) & (2) leh Section 42 (1) & (3) dan consumerte’n thubuai leh lungawilohna an neih huna an zualkona tur District Consumer Disputes Redressal Commision (District Commission) leh State Consumer Disputes Redressal Commission (State Commission) te hi 20.07.2020 khan din a ni. Tin, District thar pathumah te hian District Commission building sakna atan hma lak tan mek a ni bawk.
8. MUALKHANG A LPG BOTTLING PLANT ZAUHNA TUR RAM LEI CHUNGCHANG:
Mualkhanga IOCL te LPG Bottling Plant tharthawh lehna turin ram 2 hectares a zau chu tunah bottling plant ram hrulah Rs. 47 lakh man lei belh a ni. He hmalakna hian Mizorama LPG supply harsatna nasa takin a chhawk zangkhai tura rin a ni.
9. LPG HOME DELIVERY CHUNGCHANG:
FCS&CA Department chuan September, 2019 khan pilot basis in LPG home delivery hi Aizawl Municipal Area (AMC) huam chhunga veng 4 (pali) ah kalpui ni in, veng dang 28 (sawmhnih pariat) leh Kolasib khuaah te pawh kalpui chhunzawm tum mek a ni.
10. GODOWN SAK CHUNGCHANG:
a) ‘Construction of 10 (ten) intermediate storage godowns’ : Mizoram khaw hrang hrang 10 (sawm) ah Intermediate Storage Godowns sakna turin Government of India atangin Grant-in-Aid (Central Sector Scheme) Rs.19.22/- crores hmuh a ni a, heng godown te hi sak zawh a luah vek tawh a ni. Chung khuate chu :-
Sl. no. | Location | Capacity in Metric Ton (MT) | Amount in crore |
1 | Kolasib | 750 | 2.43 |
2 | Darlawn | 500 | 1.63 |
3 | Khuangleng | 350 | 1.93 |
4 | Darlung | 150 | 1.14 |
5 | Reiek | 150 | 1.14 |
6 | Khawlailung | 250 | 1.35 |
7 | Lawngtlai | 1000 | 3.20 |
8 | North Hlimen | 150 | 1.55 |
9 | Chawngte | 1000 | 3.20 |
10 | Maubawk | 150 | 1.65 |
Total | 4450 | 19.22 |
Heng thlalak te hi hlawm hranin dah a ni a, soft copy pawh dah tel ani.
b) Construction of 21 (twenty one) Warehouses and its related infrastructure: Kum 2021-2022 chhunga peih turin Mizoram khaw hrang hrangah warehouse 21 (sawmhnih pakhat) leh a kaihhnawih infrastructure sakna turin NABARD Warehousing Infrastructure Fund (WIF) atangin loan Rs.37.47/- crores puk a ni a, hei hian State Matching Share Rs.2.14 crores kalpui a, a vaiin Rs.39.61/- crores a ni. A sak hna hi kalpui mek a ni. Chung khuate chu :-
Sl.No. | Location | Capacity in Matric Ton (MT) | Amount in Rupees. |
1. | Vanbawng | 250 | 22760842.87 |
2. | New Vervek | 200 | 15191501.97 |
3. | Phuaibuang | 200 | 15214571.97 |
4. | Khawruhlian | 300 | 19491146.08 |
5. | Ratu | 200 | 19571552.17 |
6. | Hmuifang | 200 | 15173015.97 |
7. | Rengdil | 250 | 22813700.58 |
8. | Pukzing | 200 | 15202016.60 |
9. | Tuidam | 250 | 18378740.30 |
10. | Khawbung | 200 | 15184376.91 |
11. | Khawhai | 250 | 18370408.00 |
12. | Borapansury | 300 | 19507231.58 |
13. | Tawipui ‘S’ | 200 | 15183998.16 |
14. | Tarpho | 200 | 15241860.50 |
15. | E. Lungdar | 200 | 15203037.34 |
16 | Chhipphir | 200 | 15203037.34 |
17. | N. Vanlaophai | 300 | 19493049.45 |
18. | Chhuarlung | 200 | 19584700.53 |
19. | Chakhang | 200 | 15257085.36 |
20. | Lungtian | 200 | 15200307.69 |
21. | Tuichawng | 200 | 15210209.40 |
Total | 4700 | 39,61,81,031.5 |
Heng thlalak te hi hlawm hranin dah a ni a, soft copy pawh dah tel a ni.
c) Construction of Warehouses, Staff Quarters and Administrative Buildings etc.: A chunga mite bakah hian FCS&CA Department chuan tunah hian NABARD loan Rs.66.75/- crores puk tumin Detailed Project Report (DPR) Finance Department kal tlangin a submit mek a, hmuh ngei pawh beisei a ni. Hemi hnuaiah hian Warehouse, Staff Quarters, Approach Roads, Weight Bridge etc. nei tura rawt / hmalak a ni.
11. KAWNG CHHIAT AVANGA HMALAKNA:
Lunglei – Tlabung (NH-302) kawng siam mek NHIDCL in a enkawl chu COVIF-19 avang leh ruahtui tlak nasat avangin motor lian buhfai phur pawh full load in a kal thei lova, Department chuan company lam pawh chak taka hma la turin a nawr reng a ni. He kawng chhia in a nghawng heng Supply Centre – Tlabung, Tuichawng, Lungsen leh Borapansury leh an chawm khuate’n ei leh bar a harsatna a tawh lohna turin chaktak a hmalak a ni a, Department motor (truck) pathum Aizawl atanga tirh niin, hei bakah hian PWD Department motor leh company motor pawh hma tel a ni.
12. MYANMAR REFUGEE CHUNGCHANG:
Myanmar Sawrkar a buai avangin heng District hrang hrang – Champhai, Hnahthial, Lawngtlai, Lunglei, Siaha leh Serchhip-ah te hian Raltlan (refugee) 10,577 vel an rawn lut tawh a, heng mite eitur buhfai 263.00 qtls. pek chhuah a ni tawh bawk a ni.
13. RAIL FED OIL DEPOT : IOCL-in Railfed Oil Depot a neih theih nan Bairabi ram a ruahman mek ani a, Sairang leh a chheh velah ah pawh Department-in ram a zawng mek zel a ni.
14. RORO hmanga LPG / POL phurh luh
Mizoram Sawrkar chuan tun hnaiah man tlawm zawk leh awlsam zawka Mizoram a LPG leh POL phurh luh dan RORO (Roll On Roll Off) hmang a ruahmanna siam in IOCL leh Railway Authority te nen hmalak a ni a, hemi atan hian Bairabi ah pawh rel atanga motor / bungrua hlan thlakna tur ramp pawh siam tawh niin Bairabi Railway Station hmunah a tul veleh a hman theih tur in chhawp a ni tawh a ni. Tin dinhmunah Railway lamah Bridge Clearance kan neih theih hrih loh avangin LPG /POL la phurh luh theih loh chauh ani. Tin, Railway thuneitute hnenah tunnel siam that ngaiah Clearance a awm theih nan lehkha in ngenna thawn a ni tawh bawk a, reiloteah he hmalakna hi hlawhtling ngei tura beisei a ni.
15. ePOS
FCS&CA Department hnuaiah hian FPS (Retailer) 1244 a awm mek a, heng FPS zawng zawng ah hian ePOS device vuah vek tawh an ni. FPS a ePOS device vuah tawh hi ‘Automated FPS’ tih a ni.
ePOS hmanga Ration buhfai la tur hian Biometric Authentication (ePOS a kut zung nem) kher a ngai tawh a, hetiang a Ration buhfai sem hi Online Ration Distribution tih a ni. Amaherawhchu, thingtlang kilkhawr zawkah te Internet Connection a awm loh avangin FPS 354 (28.45%) laiin Online Mode in Ration buhfai hi an sem ve thei lo a ni.
Central Sawrkar in 2% GSDP Mizoram Sawrkar a puk tir theih na tur in Biometric Authentication thla tin kan neih tur zat percentage min tuk sak hi 95% niin, February thla Ration kha he target hmuh ngei tum in he Department hian Online Mode hmanga Buhfai sem ngei turin FPS Dealer (Retailer) te hnenah DCSO te kal tlang in thu a lo chhuah tawh a. Chumi bawhzui chuan Online a buhfai la thei lo, Aadhaar leh Ration Card la thlunzawm lo te hnenah eng nga maw chen ration buhfai pek theih an ni lo a, chutih rualin FPS Internet Connection neih miah lo 354 lai an awm bawk avangin, February thla ration buhfai la thei lo an tam lutuk a, chu kan dinhmun chu dt 26.02.2021 khan GoI ah report niin vide letter No.B.13011/3/2017/-DTE(SPY)GEN. Chhanna kan nghah chhungin hemi ni vek hian DCSO zawng zawng te hnenah Offline a sem phalna lehkha tih chhuah nghal bawk a ni. ePOS hmanga Online Ration Distribution percentage hi 77.73% a ni.